Datça… Otuz küsur yıldan beri dönüp, dönüp gittiğimiz, gitmekten keyif aldığımız, sevdiğimiz ikinci evimiz. 1983’ten beri Datça Aktur’da evimiz var. İlk gitmeye başladığımızda yol çok dar, virajlı ve kötü idi. Yol kenarlarında korkuluk da olmadığı için, karşıdan her araba geldiğinde, insanın bir gözü yandaki uçurumda, yüreği ağzına gelirdi. Hiç unutmuyorum, bir keresinde otobüsle gidiyordum ve en önde oturuyordum. Marmaris- Datça arası o meşhur yola girince yanımdaki hanım dualar okumaya başladı. Datça’ya ilk olarak gidiyormuş. Neredeyse doksan derece açısı olan ve ayrıca bir de yokuş olan bir dönemeçte, otobüsün ön tarafı yoldan uçuruma doğru taşınca (ya da en önde olduğumuz için öyleymiş gibi görününce) kadıncağızın feryatları iyice yükseldi. Şimdi, yeni yolun yanında zaman zaman görünen bu eski yolu her gördüğümde, “İnsanlarda hiç akıl yok mu? Buralara gelip, yazlık almışlar” deyişi aklıma gelir, gülümserim.
Datça’nın yolunun bozuk ve zor olması, bu yörenin uzun yıllar korunmasını sağladı. Bodrum’da olduğu gibi talana uğramasını önledi. Bir de hemen hemen hiç trafik kazası olmazdı. Epeyce ağaç katliamı yapılarak, açılan yeni yol sonrası, ölümlü kazalar duyulur oldu. Öte yandan, yol eski haliyle de kalamazdı.
Datça yıllar içinde epeyce gelişti. İlk yıllarda şehir merkezi hem çok küçük, hem de yol, iz olmayan, toz toprak içinde bir yerdi. Şimdi, her gittiğimde belediyenin yeni şeyler yaptığını (hepsi olumlu olmasa da), yolların ve kaldırımların düzenlendiğini görüyorum. Datça merkez bana hiçbir zaman sevimli gelmemiştir. Özellikle, karşıda görünen Simi adasının sevimliliği ile karşılaştırıldığında çok çirkin bence. Ama, en azından, şimdi daha bakımlı.
Datça’ya ilk gitmeye başladığımız yıllar ile şimdi arasındaki bir diğer fark, İtalyan turistlere artık rastlanmıyor olması. Nedendir bilemiyorum, o zamanlar Ağustos ayında Datça civarında çok sayıda İtalyan turiste rastlanırdı. Özellikle, Aktur’un Camping’inde karavanlı veya çadırlı aileler kamp yaparlardı. Sonraki yıllarda, bu giderek azaldı ve öyle sanıyorum ki, bu tarafların İtalyanlar arasındaki popülaritesi azaldı.
Datça’nın esas otantik kısmı Eski Datça mahallesi. Deniz kenarında olmayan bu mahallede eski, taştan yapılma Datça evleri var. Eski Datça’yı ilk görüşüm de herhalde otuz küsur yıl önce idi. O zaman Can Yücel henüz oraya yerleşmemişti. Popüler değildi. Az sayıda taş ev alınıp, yenilenmişti ama, evlerin çoğunluğu yıkık, döküktü. Şimdi, yenilenmiş çok sayıda evleri, taş döşeli sokakları, begonvilleri ve de kedileri ile çok sevimli bir yer olmuş. Çok sayıda cafe, restoran ve hediyelik eşya dükkanı açılmış. Ne yazık ki, bu sene gittiğimiz her yerde hissettiğim bir durgunluk vardı burada da. Dilerim, yazın ilerleyen aylarında turizm açısından canlanır.
Eski Datça’ya geldiğinizde, arabanızı park ettiğiniz meydanda hemen, Can Yücel’in de oturup, yerli halk ile sohbet etmeyi, vakit geçirmeyi sevdiği Orhan’ın Kahvesi’ni görüyorsunuz. Zaten çok büyük bir yer olmadığı için sokaklarda dolaşmak fazla vakit almıyor. Çok güzel küçük, taş bir cami var ama, ne kapısında, ne de internette ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı ile ilgili bir bilgi bulamadım.
Kimi sanatsal, sevimli şeylerin satıldığı dükkanlar var Eski Datça’da. Dükkan sahipleri daha çok, büyük şehirlerden kafa dinlemek için buralara göç etmiş insanlara benziyorlar. Kavuştukları rahatlık ve huzur, konuşmalarına, tavırlarına ve gülüşlerine yansımış…
Sıcakta serinlemek için, Can Yücel Sokağı’daki Agapi’de oturduk. Burası Can Yücel’in evinin tam yanında bir Cafe-Bar-Restoran. İçinde ailesi oturduğu için, Can Yücel’in evi gezilmiyor. Sadece, ölüm yıldönümü olan 12 Ağustos’ta gezmek isteyenleri buyur ediyorlarmış. Agapi’nin sokaktan biraz yukarda bir bahçesi var. Ağaçların altında limonata içmek keyifli idi. Geceleri ambiyansı daha da hoştur, eminim.
Culinarium, Datça’da gitmekten özellikle hoşlandığım bir yer. Burası, uzun yıllar Almanya’da restoran işletmiş bir Türk olan Faruk Dinç ve Alman eşi Ulrike Dinç’e ait bir restoran. Birkaç yıl önce, ilk gitme teşebbüsümüz çok umut verici olmamıştı. İnternetteki bazı değerlendirmeleri okuyunca, bizim ilk deneyimimiz aklıma geliyor ister, istemez.
Rezervasyonumuz olmadan gitmiş, kapıda ve alt katta kimsenin olmadığını görünce, içeri girip, arkada görünen liman manzarasına bakmak için ilerlemiştik. O zamanlar yerleri, liman tarafında, teknelerin hemen üstüne bakan bir yerdeydi. Üst katta da terasları vardı. Birden arkamızdan gelen güçlü ve aksi bir erkek sesiyle irkilmiştik. Neredeyse dışarı atıldık diyebilirim. Buna rağmen, Culinarium’a tekrar, bu kez rezervasyonlu gitme isteğim kaybolmadı. Bir şekilde, burada iyi yemek yenebileceğini hissettim sanırım. Yanılmamışım… Sonraki gidişlerimizde yemeklerden çok memnun kaldık. Gerçekten damak zevkine hitap eden, gourmet yemekler hepsi. Zaten, sahibi de müşteri ilişkilerinde çok kuvvetli olmadığının farkında olmalı ki, kendisi mutfakta çalışıyor, eşi Ulrike ise servis yapıyor.
Bu sene, Culinarium’u geçen sene bıraktığımız yerde bulamadık. Eski mal sahipleri olan Datça Belediyesi ile olan ihtilaflarından bıkıp, kendilerine ait bir arsada yaptırdıkları yeni yerlerine taşınmışlar. Yeni Culinarium, eski mekanlarına yürüyerek 5-6 dakika mesafede, Kargı’ya giden yolun üzerindeki Migros Jet’e gelmeden sapılan 64. Sokakta. Alttaki iki kat restoran, ara katta üç tane otel odaları var, en üstte de kendileri yaşıyorlar. Restoranın ikinci katından güzel bir manzara var ama, ne yazık ki, eskisi gibi bir terasları yok. Müdavimlerinin bu sokak arası yerlerinde de peşlerini bırakmayıp, gelmelerini diliyorum…
Bizi sıcak bir şekilde karşılayan Ulrike hanım, gece boyunca servis yaparken de sohbete devam etti. Yemekler ise, yine muhteşemdi… Önden, balık ve karides ile doldurulmuş kabak çiçeği dolması ve mavi yengeç yedik. Mavi yengeci özel olarak Dalyan’dan getirtiyorlarmış. Yengecin eti kabuğundan çıkarılıp, küçük küçük doğranmış sebze ile pişirilmiş ve tekrar kabuğa doldurulmuş. Yanında, yine yengeç kullanılarak yapılmış bisque (koyu kıvamda bir tür çorba) ile servis ediliyor. Ana yemek olarak hardal ve tarhun soslu bonfile, ardından bademli parfé nefisti…
Datça’da kalışımız sırasında bir gün de Palamutbükü’ne gittik. Bunca yıldan beri, gitmeyi hep bir sonraki yıla ertelediğimiz Palamutbükü’nü görmek nihayet kısmet oldu. Aktur’dan bir saat kadar uzaklıkta. Sahil yolundan giderken manzarayı seyretmeye doyamadım. Yüksek yarların dibinde, birbiri ardına gelen koylar ve turkuaz deniz… Hayran hayran bakarken, bir yandan da, “Neden buralar da Amalfi sahilleri gibi, Positano gibi ünlü olmasın?” diye düşünmeden edemedim. Yanıtı var elbette…
Buralar turizmden daha fazla pay almayı hak ediyor ama, bir yandan da insan el değmemiş olmasına şükrediyor. Ülkemizde turizm adına inşa edilen otel felaketlerini düşününce, böyle kalması daha iyi. Sadece bazı yerler, biraz daha az derme çatma olsa yeter. Palamutbükü’deki Otel Mavi Beyaz bu anlamda hoşuma giden bir işletme oldu. Biz, Mavi Beyaz’da kalmadık. Sadece plajından yararlandık ve a la carte restoranı Deli Zeytin’de akşam yemeği yedik. Bir dahaki sefere birkaç gece kalmak isterim bu güzel ve sevimli otelde.
Mavi Beyaz, bende iyi yönetilen bir işletme izlenimi bıraktı. Otelde kalmadığım için konaklama konusunda bir yorumda bulunamayacağım ama, plaj ve restoranında dikkatli, titiz bir servis veriliyor. Plajı gayet düzenli ve temiz. Deniz, tek kelime ile, muhteşem… Turkuaz renkli sularda yüzmeye doyamıyor insan.
Otelin restoranı Deli Zeytin, koya bakan bir terasta. Sanırım, otel müşterileri daha çok yarım veya tam pansiyon kaldıkları için, masa sayısı çok fazla değil. Onlar ayrı bir yerde yemek yiyorlar. Yediğimiz her şey çok lezzetli idi. Önden şakşuka ve Girit ezmesi, bol Akdeniz salata ve ardından, güveçte dil balığı.
