Bugün Noel. Hz. İsa’nın doğum günü olması nedeniyle Hristiyan dünyası için önemli bir gün. Öte yandan, süslenmiş çam ağaçları, rengarenk ışıklar ve bu döneme özgü kek, pasta, kurabiye gibi yiyecekler, her ırktan ve inançtan insanın yaşamına şu ya da bu ölçüde girmiş bulunuyor. Bu ritüellerin bir kısmı, Hristiyanlar dışında, örneğin bizde olduğu gibi, Yılbaşı kutlamalarının bir parçası haline geldi. Belki bu sebepten dolayı, Yılbaşı ve Noel birbirine karıştırılarak, gereksiz husumetler, hatta daha fazlası yaşandı geçmişte bu ülkede. 30 Aralık 1994 günü, Taksim’deki The Marmara otelinin pastanesine atılan ve yazar Onat Kutlar ile arkeolog Yasemin Cebenoyan’ın ölümüne neden olan bombayı unutmak ne mümkün. Bir de, 2016’yı 2017’ye bağlayan gece Reina’da yaşananlar var tabii. Çeşitli milletlerden, farklı inançlara sahip 39 canın öldüğü ve 70 kişinin yaralandığı…
Aslına bakılırsa, Hz. İsa’nın doğum günü tam olarak bilinmiyor. Hatta, bazı teologlara göre, Ekim ayında doğmuş olabilir. 24/25 Aralık tarihinin kabulü, Hristiyan olan ilk Roma İmparatoru, I. Konstantin (M.S. 280-337) zamanında, tamamen siyasi nedenlerle olmuş. Noel ile en çok ilişkilendirilen çam ağacı ise, Hristiyanlık öncesi pagan adetlerin bir devamı. Anadolu’da, geçmişi Hitit ve Frig dönemlerine kadar giden ağaç süsleme geleneği, Osmanlılarda nahıllarla sürmüş. Arapça nahl (hurma ağacı) kelimesinden türetilmiş olan nahıl ağaçları, özellikle Saray düğünlerinde ve sünnet düğünlerinde, ev sahiplerinin zenginliğini ve gücünü gösteren başlıca simgelermiş. Yaklaşık 100 kişi tarafından taşınabilen büyük nahılların boyu, 15-20 metreyi bulurmuş. Kat kat yapılan nahıllar, bal mumu ve kağıttan yapılan renkli toplar, meyveler ve küplerle süslenir, tepesine de yanan bir mum veya (on sekizinci yüzyıldan sonra) hilal konurmuş.
Farklılıkların giderek keskinleştiği, yaratılan değişik kamplaşmalarla toplumların ve genel olarak dünyanın, kutuplaştırıldığı bir ortamda, kardeşlik ve dostluğa vesile olacak her kutlama sevinçle karşılanmalıdır kanımca. Ben de bu amaçla, Noel ile ilgili iki eski yazımı sizlerle yeniden paylaşmak istedim. Yine, daha önce okumamış olanlar veya tekrar göz atmak isteyenler için. İlki, çocukluk anılarım ile ilgili. İkincisi ise, İstanbul’daki Noel kutlamaları üzerine.
Barış, sağlık ve mutlulukla kalmanız dileğiyle…
Yazılara erişim için linklere tıklayabilirsiniz.